ارزش زمانی نت ها

ارزش زمانی نت ها (time value) یا دیرند عبارت است از مدت زمان صدا دهی نت موسیقی. این مدت زمان از لحظه شروع صدادهی تا لحظه پایان آن محاسبه می شود. این ویژگی یکی از مهم ترین ویژگی های نت موسیقی است که منجر به تشکیل ریتم می گردد. یادگیری ارزش زمانی نت ها برای هر علاقمند به ممسیقی از عناصر نخست یادگیری موسیقی است.

نمایش ارزش زمانی در خط و زبان موسیقی

در بخش زیرایی نت های موسیقی گفتیم این ویژگی با توجه به محل قرارگیری نت بین خطوط حامل و کلید آن تعیین می شود. حال لازم است بدانید مشخص کردن ارزش زمانی نت ها از طریق شکل نت انجام می گیرد. به بیان دیگر، هر نت با توجه به شکل آن، در مدت زمان مشخصی صدادهی دارد. این شکل ها در زیر آمده اند. هریک از این شکل ها، یک شکل سکوت هم دارند. سکوت ها دقیقاً به اندازه همان نت متناظر خود زمان دارند. با این تفاوت که در مدت سکوت، هیچ نتی اجرا نمی شود.

مقدار هر ارزش زمانی

با توجه به اینکه این ویژگی نت ها از جنس زمان است، نیازمند واحد یا یکای اندازه گیری است. این واحد برابر است با نت گرد (اولین نت در تصویر بالا). زمان سایر مقادیر، کسری از زمان نت گرد خواهد بود. این کسرها 1/2، 1/4، 1/8 و… هستند. در تصویر زیر، زمان هر مقدار را به نسبت نت گرد می بینید.

سکوت هر مقدار نیز دقیقاً به اندازه همان مقدار زمان دارد. حال با تعیین دیرند (ارزش زمانی) نت گرد، دیرند سایر مقادیر قابل محاسبه خواهد بود.

مقدار دیرند نت گرد

این مقدار در قالب تعداد مشخصی ضرب تعریف می شود. ضرب عبارت است از ضربه هایی با فاصله های زمانی ثابت. مثلا ثانیه شمار ساعت نوعی ضرب است. سرعت ضرب با واحد “ضرب بر دقیقه” اندازه گیری می شود (bpm). مثلاً ثانیه شمار ساعت با سرعت 60bpm ضرب می زند.

تعداد ضرب های نت گرد، طبق قرارداد، همواره یکی از اعداد 2، 4، 8، 16 و 32 خواهد بود. در هر قطعه موسیقی، این مقدار از طریق علامتی با نام میزان نما (کسر میزان) مشخص میشود. برای آشنایی با این مفوم روی نام آن کلیک کنید.

حال فرض کنید نت گرد مقداری برابر با 4 ضرب داشته باشد. در این صورت سفید 1 ضرب، سیاه نیم ضرب، چنگ یک دوم ضرب، دولاچنگ یک چهارم ضرب و… خواهد بود. همچنین فرض کنید سرعت قطعه موسیقی 120bpm باشد. در این حالت هر ضرب مقداری معادل نیم ثانیه خواهد داشت (فرض کنید سرعت ثانیه شمار ساعت 2 برابر شده باشد). در این صورت نت گرد که 4 ضرب زمان دارد، 2 ثانیه طول خواهد کشید. یعنی هرگاه نتی را در بین نت های قطعه موسیقی با شکل گرد ببینیم، آن نت باید 2 ثانیه صدا دهد. بقیه نت ها نیز با توجه به شکل خود، زمانی را اشغال خواهند کرد.

برای داشتن ضرب با هر سرعت دلخواه، از وسیله ای به نام مترونوم کمک می گیرند. با تنظیم سرعت ضرب روی مقدار دلخواه، مترونوم ضربه هایی با همان سرعت اجرا میکند.

ریتم

ریتم یا ضرب‌آهنگ عبارت است از پشت سر هم آمدن ارزش های زمانی مختلف. هرچه این ارزش های زمانی کوتاه تر باشند، ریتم تند تر و هرچه بلند تر باشند، ریتم تند تر خواهد بود. ریتم یکی از مشخصه های مهم هر ملودی در موسیقی است. هرگاه ریتم یک ملودی را تغییر دهیم، بدون آنکه زیرایی نت های آن تغییر کند، آن ملودی کاملاً دگرگون خواهد شد.

ببینید >>>>>>>> ریتم نوازی با دف