درباره هنر موسیقی
درباره هنر موسیقی
موسیقی چیست؟
موسیقی هنر ترکیب و توالی صدا های مختلف است به شکلی که در قالب نوعی خاص از زیبایی شناسی هنری قرار گیرد. اما این زیبایی شناسی بسته به سلیقه فردی، دوره زمانی و جغرافیای محل زندگی انسان ها می تواند متفاوت باشد. چرا که زیبایی هنری موضوعی کاملاً نسبی است. در ادامه، توضیحاتی درباره هنر موسیقی می خوانید.
ویژگی های صداها در موسیقی
مهم ترین ویژگی صداها و اصوات موسیقی، زیر و بمی آنهاست. هنگامی که صداهایی با زیر و بمی مختلف با هم ترکیب می شوند، موسیقی را تشکیل می دهند. ویژگی دیگر این صداها رنگ صوتی آنهاست. به طوری که هر ساز یا حنجرهی هر انسان رنگ صوتی ویژه خود را دارد. وقتی به یک موسیقی تکنوازی گوش می دهید، تنها یک رنگ صوتی را می شنوید. اما وقتی به کنسرت یک ارکستر سمفونیک می روید، علاوه بر زیر و بمی های مختلف، رنگ های صوتی متنوعی را می شنوید که با هم ترکیب می شوند. ویژگی بعدی این صدا ها قدرت صوتی (نوانس) آنهاست. هر ساز یا حنجره هر انسان که دارای رنگ صوتی مشخصی است می تواند هر صدایی را با قدرت های صوتی مختلف تولید کند. به عنوان مثال وقتی شما صدای ضبط صوت را زیاد می کنید بدون آنکه زیر و بمی ها و رنگهای صوتی را تغییر داده باشید، قدرت صوتی را افزایش دادهاید.
همه این ترکیب و توالی ها در بستری به نام ریتم صورت میگیرد. ریتم یا ضرب آهنگ عبارت است از توالی و پیدرپی آمدن بازههای زمانی مختلف. این بازه های زمانی مختلف را در موسیقی ارزش زمانی می گوییم. ارزش زمانی ویژگی بعدی صداهای موسیقی است. به عنوان مثال وقتی یک موسیقی از نتهای کوتاه تشکیل شده است که این نتها به سرعت جای خود را به دیگری می دهند، اصطلاحاً میگوییم ریتم موسیقی تند است. اما گاهی موسیقی از نت های کشیده و طولانی تر تشکیل شده است که در آنجا گفته می شود موسیقی ریتم یا ضرب آهنگ آهسته دارد. بسیاری موسیقی ها از ریتم های متنوع که گاهی کند و گاهی تند هستند تشکیل می شوند.
بنابراین به طور خلاصه می توانیم بگوییم موسیقی هنر ترکیب و توالی صداهایی است که در چهار ویژگی زیر و بمی، رنگ صوتی، قدرت صوتی و ارزش زمانی (که ریتم را تشکیل میدهد) می توانند متفاوت باشند.
ملودی و هارمونی
توالی صداهای مختلف موسیقیایی ملودی را تشکیل می دهد و ترکیب یا همزمانی آنها هارمونی یا چند صدایی را می سازد. اکثر آثار فاخر موسیقی همزمان دارای ملودی و هارمونی هستند. با این حال برخی از انواع موسیقی تنها دارای ملودی هستند که به آنها مونوفونیک (تکصدایی) میگوییم. به عنوان مثال وقتی یک خواننده به تنهایی آواز می خواند شما فقط ملودی می شنوید؛ اما وقتی این خواننده همراه با یک خواننده دیگر همزمان بخوانند به طوری که نتهای مختلفی را اجرا کنند، این یک موسیقی دو صدایی است که به آن پلی فونیک (چندصدایی) میگوییم. اگر همان خواننده به همراه یک یا چند ساز اجرا کند، ملودی و آکورد ها را همزمان میشنوید که به آن موسیقی هموفونیک گوییم.
منبع تولید صوت موسیقی
صدا های موسیقی از دو منبع تولید می شوند؛ یکی سازها یا آلات موسیقی و دیگری خوانندگان یا صدا های انسانی. در دوره های مختلف هنری در شرق و غرب همواره ترکیب صدای خوانندگان با ساز ها بسیار محبوب بوده است. اما برخی از انواع موسیقی تنها از صدای خوانندگان تشکیل شده است.این نوع موسیقی را موسیقی آوازی می نامیم. مانند آواز های مذهبی یا کانتوس فیرموس ها در دوره قرون وسطی. برخی از موسیقی ها تنها از سازها تشکیل شدهاند. موسیقی های ساخته شده برای ارکستر سمفونیک که تنها در آن سازهای سمفونیک حضور دارند، نمونه هایی فاخر از موسیقی سازی هستند. مانند بیشتر سمفونی ها و سونات های غربی.
در نهایت معیار زیبایی شناسی برای هر نوع از موسیقی بستگی به دوره هنری و جامعه هنری آن دوره دارد. به عنوان مثال آنچه در دوره بارُک یا رنسانس به عنوان زیبایی شناسی قلمداد می شده و آهنگساز آن بر اساس آن موسیقی ساخته اند، بعد تر منسوخ شده است. همچنین در دورههای بعد مانند کلاسیک و رمانتیک شکل های جدیدی از زیبایی شناسی به وجود آمده است. همین طور در دوره بعد، یعنی دوره مدرن، مجدداً زیبایی شناسی دچار تحولات عظیمی شد. با این حال در یک دوره تاریخی به خصوص، در جوامع مختلف موسیقی های بسیار متفاوتی ساخته میشده که این نشانگر آن است که زیبایی شناسی در موسیقی، نه تنها به دورههای تاریخی، بلکه به جوامع و ویژگیهای فرهنگی هر جامعه نیز به شدت وابسته است.
عرفان نادریان؛ کارشناس ارشد موسیقی
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره هنر موسیقی، سایر مقالات و دروس دانشنامه را مطالعه کنید. اگر پرسشی داشتید، با ما تماس بگیرید.
ببینید >>>>>>>>> آشنایی اولیه با دوره های موسیقی غرب در یک دقیقه